Buddyzm a miejscowa kultura

Jedność buddyzmu, Pójście po Schronienie jako najważniejszy akt w życiu buddysty oraz potrzeba zjednoczenia Sanghi – wszystkie te idee stoją w centrum jednego z projektów Sangharakszity, mianowicie przełożenia buddyzmu na język naszej kultury i warunków panujących w dzisiejszym świecie. Według Sangharakszity nie ma powodów uważać buddyzmu za tradycję wyłącznie azjatycką. Buddyjskie nauki są uniwersalne tzn. może je stosować ktokolwiek, kiedykolwiek i w jakiejkolwiek kulturze. Takie podjście pozwala Sangharakszicie na rozróżnienie pomiędzy tym, co centralne i uniwersalne w tradycji buddyjskiej, a elementami nabytymi z miejscowej kultury – dajmy na to – Indii, Japonii czy Tybetu.

Ale to nie znaczy, że buddyzm powinien się odizolować od lokalnej kultury. Wręcz przeciwnie  – po pierwsze, tego nie da się uniknąć, a po drugie, jeśli uda nam się w naszej własnej kulturze odnaleźć symbole wyrażające adekwatnie buddyjskie prawdy, to przybliży to buddyzm nam i innym oraz pozwoli praktykować go efektywniej. Sangharakszita uważa, że aby buddyzm mógł zapuścić korzenie w naszej kulturze i stać się jej częścią, będzie musiał nauczyć się mówić jej językiem.

Życie Sangharakszity jest tego dobrym przykładem – jest on człowiekiem niesłychanie oczytanym w literaturze, historii oraz filozofii zachodniej, zachęca też swych uczniów, aby podążali w jego ślady. Mit, symbol, muzyka, literatura czy malarstwo wysokiej klasy mogą nam pomóc odnaleźć nasz własny język, za pomocą którego łatwiej nam będzie wyrazić nasze wewnętrzne przeżycia i doświadczenia w miarę jak zagłębimy się w praktykę buddyjską. Pomogą  nam też one ubrać buddyjskie idee w nową bardziej swojsko brzmiącą terminologię. Dla przykładu Sangharakszita posłużył się analogią buddyzmu z biologią i zapożyczywszy termin z tej ostatniej mówi o życiu duchowym jako „ścieżce wyższej ewolucji”.

Praktycznym wyrazem przekładania buddyzmu na język kultury zachodniej jest założeny przez Sangharakszitę w 1967 roku ruch buddyjski „Przyjaciele Zachodniej Wspólnoty Buddyjskiej”. Starają się oni odnaleźć odpowiedniki tradycyjnych buddyjskich struktur społecznych i ekonomicznych we współczesnym świecie, jak również stworzyć przejrzystą i spójną ścieżkę praktyki czerpiącą z całego buddyzmu.